Kastamonu İdadi Mektebi, 2 Mayıs 1885’te Kastamonu Valisi Abdurrahman Nurettin Paşa tarafından resmî törenle açılmıştır.  Böylece Anadolu’da idadi seviyesinde açılan ilk eğitim kurumu olmuştur. 14 Ekim 1910’da Kastamonu Mekteb-i Sultanîsi adını almıştır. Cumhuriyet’in ilanından sonra Kastamonu Lisesi ve 1963 yılında kurucusu adına izafeten Abdurrahmanpaşa Lisesi adı verilmiştir. Kuruluşunun 131. yılını geride bırakan okul; eğitim, kültür ve sanat faaliyetlerinde başarıdan başarıya koşmuş ve çok önemli mezunlar yetiştirmiştir. I. Dünya Savaşı’nın yaşandığı 1914-1918 yılları okul tarihinin en hüzünlü dönemi olmuştur.

            Kastamonu Sultanîsi’nin, 1915 yılında 63’ü lise ve 4’ü orta kısmından 67 öğrencisi Çanakkale ve Kafkas cephelerine asker olarak sevk edilmiştir. 1916 yılında orduya katılan 8’i lise ve 5’i orta kısmından 13 öğrencisi ise I. Dünya Savaşı’nın farklı cephelerinde savaşmıştır. 1916-1917 ve 1917 Ekim ayından itibaren askerlik kanunu kapsamında eğitim gören en az 30 öğrencisi askere alınmıştır. Böylece Kastamonu Mekteb-i Sultanîsi’nden I. Dünya Savaşı’na katılan öğrenci sayısı en az 120’e ulaşmıştır.

            Kastamonu Sultanîsi öğrencileri vatan müdafaası uğruna tahsillerinden, hayallerinden ve canlarından vazgeçmiştir. Vatana verdikleri değer, kendi hayatlarına verdikleri değerden çok daha fazla olmuştur. Bu nedenle Kastamonu Sultanîsi, I. Dünya Savaşı yıllarında lise kısmı şubelerinin birçoğunu açamadığı gibi 1916-1917 ve 1917-1918 ders yıllarında mezun da verememiştir. 
1919 yılında askere giden lise kısmı öğrencisinden sadece 14’ü geri dönebilmiştir. Bu giden öğrencilerin büyük bir kısmının geri dönemediğini ve şehitlik mertebesine ulaştığını göstermektedir. 
Bu kutlu kahramanlara selam olsun. Ruhları şâd olsun…

Dr. Nuri Güçtekin 

Kastamonu Mekteb-i Sultanîsi’nden Askere Giden ve Geri Dönemeyen Öğrenciler 

                  Kastamonu Mekteb-i Sultanîsi’nden Askere Giden ve Geri Dönemeyen Öğretmenler

Şehit Olan öğrencilerimizin kütük defterlerindeki kayıtları